توریست‌های کدام کشورها بیشتر به ایران سفر می‌کنند؟

اکونومیست نوشت: داده های جدید مرکز آمار نشان می دهد که از سال 1396 تا زمستان 1402 به استثنای دو سال، اکثریت گردشگران ورودی به ایران عراقی بوده اند. بر اساس این آمار از 6 میلیون گردشگر وارد شده به ایران در سال 1402، 2 میلیون و 700 هزار عراقی، یک میلیون و 300 هزار افغانی و 800 هزار نفر از ترکیه بوده اند. این آمار همچنین نشان می دهد که تنها در سال های 1399 و 1400 که کشورمان درگیر اپیدمی کرونا بود، افغان ها بیشترین تعداد گردشگر را داشته اند. چرا عراقی ها در بین گردشگرانی که به ایران می آیند رتبه اول را دارند؟ انگیزه آنها از سفر چیست و آیا می توان بر اساس آن برای کشورهای دیگر برنامه ریزی کرد؟ فالی تیموری معاون سابق گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی می گوید: تبادل گردشگری بر اساس روابط فرهنگی و دیپلماتیک صورت می گیرد. در ایران از نظر اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بیشتر با عراق ارتباط داریم و همین امر باعث افزایش تبادل گردشگری بین دو کشور شده است.

وی درباره انگیزه گردشگران عراقی که به کشورمان سفر می کنند، توضیح می دهد: ما ترکیبی از گردشگران برای حج، تفریح ​​و سلامتی داریم. گردشگران همچنین می توانند برای مقاصد تجاری به کشور ما سفر کنند، اما سه گزینه اول برجسته هستند. به گفته تیموری، گردشگری ممکن است ایران را به عنوان مقصد زیارتی انتخاب کند، اما از خدمات پزشکی یا سفر به شمال کشور و سایر مناطق نیز استفاده کند. وی می گوید: از سوی دیگر گردشگرانی نیز داریم که با هدف گردشگری سلامت به ایران سفر می کنند، اما پس از اتمام مراحل درمانی، سفر حج و تفریح ​​را نیز در برنامه های خود قرار می دهند.

اکوتوریسم و ​​طبیعت گردی در ایران گردشگران عراقی را به خود جذب می کند. این مقام سابق گردشگری می افزاید: البته از نظر هزینه ای معمولا گردشگران عراقی در کشور ما نسبت به برخی کشورهای اروپایی کمتر هزینه می کنند. تیموری در خصوص افغانستانی هایی که جزو گردشگران ورودی هستند، می گوید: بیشتر افغان ها با ویزای کاری به ایران سفر می کنند که در سال های گذشته توریست محسوب نمی شدند. این در حالی است که از سال 1401 سازمان متولی گردشگری کشور، افغان ها را جزو گردشگران ورودی به حساب آورده است.

وی می افزاید: طبق تعاریف بین المللی کسانی که با ویزای کاری یا تحصیلی وارد کشوری می شوند توریست محسوب نمی شوند و این امر در مورد افغان هایی که با ویزای کار به ایران می آیند نیز صدق می کند اما از سال 1401 این افراد به عنوان توریست در نظر گرفته شده اند. و تعداد آنها افزایش یافته است.

به گفته تیموری، تعداد گردشگرانی که در سال 2018 (سال قبل از شیوع ویروس کرونا) وارد کشور شده اند، 8 میلیون و 832 هزار و 50 نفر در مقابل 9 میلیون و 517 هزار و 10 گردشگر خارجی بوده که نشان می دهد 700 هزار گردشگر خروجی بیشتر داریم. نسبت به گردشگری ورودی وی می افزاید: در سال 1402 هجری شمسی 6 میلیون و 382 هزار و 755 گردشگر ورودی داشتیم و از سوی دیگر در همین سال 14 میلیون و 646 هزار و 776 گردشگر خارجی داشتیم که این نشان می دهد که تراز مبادلات گردشگری رسیده است. یک عدد منفی از 8 میلیون و 300 هزار نفر.

از نظر عملی گردشگری باید در اولویت دولت باشد

ارشک مسلمی پژوهشگر حوزه گردشگری نیز می گوید: به تعداد زیاد گردشگران عراقی نسبت به گردشگران دیگر کشورها باید از دو زاویه نگاه کرد. وی ادامه می دهد: یکی از این زوایا به مقوله تقاضا برمی گردد. در حال حاضر به دلیل تحریم ها و مشکلاتی که کشورهای دیگر بر ما تحمیل کرده اند، مجبوریم تجارت خارجی خود را با کشورهای محدودی انجام دهیم. از جمله این کشورهای واقع در همسایگی ایران می توان به عراق، امارات متحده عربی، چین و روسیه اشاره کرد.

به گفته وی، ایران از نظر رقابت قیمتی در مقایسه با سایر کشورها از شرایط خوبی برخوردار است. این پژوهشگر گردشگری می افزاید: در ایران خدمات مرتبط با گردشگری ارزان است و این موضوع کشورمان را برای گردشگران جذاب می کند. مسلمی می گوید: اگرچه ایران لغو روادید یک طرفه بسیاری از کشورها را در نظر داشت، اما گردشگران این کشورها ایران را به عنوان مقصد خود انتخاب نکردند. متاسفانه در 15 سال گذشته تحریم ها ما را از نظر سرمایه گذاری در زمینه های مختلف امکانات و زیرساخت های گردشگری در شرایط سختی قرار داده است و این امر باعث دلسردی برخی افراد از سفر به کشورمان می شود. به گفته مسلمی، قسمت دوم به نمایش برمی گردد. وی توضیح می دهد: در سال های اخیر با فروش 4 میلیون بشکه نفت عراق، درآمد سرانه بخشی از جمعیت این کشور افزایش یافته است. در عین حال، گردشگرانی که به دنبال خدمات فرودگاهی، اقامتی و تفریحی خوب هستند، اغلب به کشورهای دیگر سفر می کنند و ایران را به جای گردشگران مذهبی که اصول اولیه دینی برایشان مهم است، انتخاب می کنند. وی می افزاید: در شمال کشورمان زمین های زیادی توسط عراقی ها خریداری شده است. معمولا در رامسر، رودسر و شهرهای دیگر خانه می خرند و در تعطیلات خود از طبیعت بکر این مناطق لذت می برند.

این پژوهشگر گردشگری معتقد است گردشگری در عمل باید در اولویت باشد نه روی کاغذ! وی می گوید: صنعت گردشگری در برنامه های مختلف توسعه یافته است اما در صحنه حمایت نمی شود. علاوه بر این، گردشگری در محیطی آرام رشد کرده و نیازمند فناوری و سرمایه گذاری است. باید بتوانیم سرمایه گذاران را برای سرمایه گذاری در مراکز تفریحی، مراکز تفریحی، بزرگراه ها و … متقاعد کنیم و این مستلزم اطمینان از بازگشت سرمایه است.

وی ادامه می دهد: گردشگران غربی به طور متوسط ​​بین 2 تا 3 هزار دلار در مقصد خود هزینه می کنند در حالی که گردشگران همسایه به طور متوسط ​​1000 دلار هزینه می کنند. بنابراین هر چه گردشگران از کشورهای اروپایی مانند انگلیس، اسپانیا، فرانسه، آلمان و… بیشتر به ایران بیایند، ارزش افزوده بیشتری به کشورمان می رسد. به همین دلیل جذب این گردشگران باید در دستور کار قرار گیرد.