چالش‌های مهم دولت آینده کدام است؟

دموکراسی نوشت: صرف نظر از اینکه کدام نامزد پیروز می شود، سوالی که مدت هاست ذهن ها را به خود مشغول کرده این است که رئیس جمهور بعدی و دولت او با چه چالش هایی روبرو خواهند شد.

نگاهی به شرایط کنونی کشور در عرصه های مختلف از سیاست خارجی گرفته تا مسائل اقتصادی و معیشتی ثابت می کند که رئیس جمهور آینده ایران و دولت چهاردهم روزهای سختی را پیش رو خواهند داشت.

عملکرد دولت سیزدهم در سه سال گذشته در حوزه های یاد شده اعم از سیاست خارجی و اقتصادی خوب نبوده و دولت بعدی باید تصمیمات سختی بگیرد.

بدون شک یکی از چالش های بزرگ پیش روی دولت آینده وجود نارضایتی های مختلف در اقتصاد کشورمان است. مثلاً بحث انرژی مهم است. طی سال های گذشته، نرخ رشد مصرف انرژی در کشور بالاتر از هر استاندارد جهانی بوده است. به طور متوسط ​​رشد مصرف انرژی ما بین 6 تا 6.5 درصد در سال بوده است، اما تولید نفت ما ثابت مانده و پس از تحریم ها کاهش یافته است. در حوزه گاز اگرچه تولید ما افزایش یافته است، اما در حال حاضر به اوج خود رسیده است. بنابراین مصرف در حال افزایش است در حالی که تقریباً تولید ثابتی داریم. در این شرایط سرمایه گذاری در حوزه نفت و گاز کمترین و شدت کاهش آن نیز بیشتر بود، به طوری که موجودی سرمایه بخش نفت و گاز ما در سال 1400 نسبت به سال 1388 که اوج آن بود، 30 سال کاهش یافت. ٪.

این میزان کاهش بیشترین میزان از زمان جنگ بود. این در حالی است که در برخی حامل های انرژی مانند بنزین و گازوئیل که محدودیت های جدی بر روی آنها داریم، مصرف آنها از 6 درصد به 14 درصد رسیده است. این عدد به این معنی است که بین 5 تا 6 سال استفاده دو برابر خواهد شد.

به عنوان یک قاعده کلی، افزایش تورم و ثابت بودن قیمت بنزین باعث کاهش قیمت نسبی آن شده است و چون قیمت خودرو بیشتر از تورم افزایش یافته است، تعویض خودرو دشوارتر شده و خودروهای فرسوده بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین به جرات می توان گفت در سال های آینده با مسائل جدی انرژی مواجه خواهیم بود که می تواند برای کشور فاجعه باشد.

چالش دیگری که در حوزه اقتصادی نیز وجود دارد، بحث کسری بودجه است. این معضل طی سال‌های گذشته بحرانی شده و دولت‌ها سعی کرده‌اند با روش‌های غیراصولی و در قالب تسویه حساب با آن مقابله کنند.

به عنوان مثال، بدهی دولت به بانک های تجاری در سال 1994 8.5 درصد، در سال 2019 44 درصد و در سال 1402 هجری شمسی 110 درصد افزایش یافته است. هزینه های بازنشستگی در بودجه دولت حدود 500 هزار میلیارد تومان است که نشان می دهد در مورد هزینه های دولت کارهایی وجود دارد که نمی توان انجام داد و منابع بسیار محدود است.

البته این تنها یک اقلام از هزینه های دولت است، هرچند موضوع اصلاح ساختار بودجه بارها تکرار شده و کارهایی نیز روی آن انجام شده است. اما از نظر سیاسی، هیچکس نمی‌خواهد وارد آن شود، زیرا هزینه‌های آن بسیار بالاست و باید جراحی‌های جدی انجام شود، اما چاره‌ای جز ورود به این اصلاحات وجود ندارد.